typhoid, symptoms/Treatment

 टायफॉइड 

Fig. digital thermameter 

हा भारतातील सामान्य आजारांपैकी एक आजार आहे.आणि  मुलं नंतर वयस्कांमुळे या रोगमुक्तीसाठी जास्त संवेदनाक्षम असतात.

• कार्यकारण एजंट :

हे साल्मोनेला टायफिमूरियम नावाच्या ग्राम-वे बॅसिलस (बॅक्टेरियम) मुळे होते. आणि हे रॉडच्या आकाराचे (rod shaped) फ्लॅजेलेट बॅक्टेरियम असते जे 2 ते 4u लांबीचे आणि 0.5 ते 0.8 यू रुंदीचे असते. ते आतड्यांसंबंधी श्लेष्मल त्वचा संक्रमित करतात आणि वेगाने गुणाकार करतात. बॅक्टेरियमचा उष्मायन कालावधी एक ते तीन आठवड्यांपर्यंत बदलू शकतो संक्रमित व्यक्तीच्या प्रतिकारांवर.

• ट्रान्समिझिओचा मोड  :

रोगजनकांच्या ट्रॅमिमिशनचा मुख्य मार्ग फॅको-ओरल मार्ग आहे, 

1.जो शरीरात प्रवेश करतो, दूषित पाणी, दूध आणि अन्नाद्वारे.

२. संक्रमित व्यक्तीच्या मूत्र आणि मल यांच्याशी थेट संपर्क साधून.

3.  घरातील माश्यांमधून जीवसृष्टी पासून अन्नापर्यंत संक्रमण पोहोचविण्यासाठी वेक्टर म्हणून काम करते.

4. Patient. रूग्णांशी दीर्घकाळ संपर्क साधणे.

5.  आजारपण, दूषित माती इत्यादी माध्यमातून.

• लक्षणे :

बॅक्टेरियमचा उष्मायन कालावधी 1 ते 3 आठवड्यांचा आहे ज्या दरम्यान तो आतड्यात गुणाकार होतो आणि लिम्फ नोड्स आणि रक्त प्रवाहात पोहोचतो. उष्मायन काळात उच्च ताप व्यक्त केला जातो. टायफॉइड किंवा एन्टरिक फीव्हरची लक्षणे प्रत्येक आठवड्यात बदलू शकतात;

१. पहिल्या आठवड्यात रूग्ण तीव्र ताप, डोकेदुखी, कमी पल्स रेट, स्नायू दुखणे, बद्धकोष्ठता इ. पासून ग्रस्त आहे.

२. दुसर्‍या आठवड्यात, वरच्या ओटीपोटात आणि मागच्या बाजूला गुलाब लाल डाग दिसतात. ताप आणखी वाढतो आणि रूग्ण आक्षेप दाखवू शकतो. आतड्यात जळजळ, प्लीहाचे वाढणे आणि सामान्य अशक्तपणा.

 3. तिसरा  या आठवड्यात उचललेल्या आजाराचे निरीक्षण केले जाते आणि रुग्णाची तब्येत आणखी खालावते. रुग्णाला ब्राँकायटिस, निमोनिया, मेंदुच्या वेष्टनासारख्या इतर आजाराशी संबंधित आहे आणि मृत्यूचा धोका वाढतो.

• निदान :

टायफॉईड प्राथमिक निदान स्टूल आणि मूत्र तपासणीद्वारे केले जाऊ शकते.

टायफॉईड मध्ये कन्फर्मेटरी टेस्ट (confirmative test) व रक्ताच्या नमुन्याद्वारे विधवा चाचणीद्वारे(test) केली जाते. आणि ही चाचणी संक्रमणाच्या दुसर्‍या आठवड्यात सकारात्मक येते.

• नियंत्रण प्रतिबंध  :

1.  टायफॉईड  रोगाचा प्रसार रोखण्यासाठी संक्रमित प्रकरणांचा योग्यरित्या वेगळा करणे.

२. संक्रमित व्यक्तीच्या मल, मूत्र आणि वापरलेल्या वस्तूंचे पृथक्करण करणे.

3. टायफॉइड वाहक शोधणे आणि त्यांच्यावर उपचार करणे.

4.( Safe) सुरक्षित पिण्याच्या पाण्याचा वापर.

5. (Personal) वैयक्तिक स्वच्छता व मलमूत्र विसर्जनाचे योग्य व्यवस्थापन.

6. माशींवर नियंत्रण ठेवा.

• उपचार :

A. टायफॉईड तापाविरूद्ध क्लोरफेनिकॉल प्रभावी प्रतिजैविक आढळले

B. अ‍ॅम्पिसिलिन, क्लोरोमासिटीन इत्यादी टायफॉइड उपचारात वापरल्या जाणार्‍या इतर प्रतिजैविक पदार्थ आहेत.

C. टॅब सारखी लस तीन वर्षापर्यंत टायफॉइडपासून संरक्षण देते.

D.  तोंडी लस देखील टायफोरल उपयुक्त आहे.