ANOREXIA NERVOSA, etiology

 नेरेशिया नेरवोसा   ANOREXIA NERVOSA

Fig. Anorexia nervosa

• समान्य उद्दीष्ट (GENERAL OBJECTIVE):

वर्गाच्या शेवटी, विद्यार्थ्यास प्रतिबंधात्मक मनोचिकित्साची पातळी आणि त्यातील ज्ञान कौशल्य समजू शकेल क्लिनिकल पोस्टिंग.

• विशिष्ट उद्दीष्टे (SPECIFIC  OBJECTIVES):

 चर्चासत्राच्या शेवटी, विद्यार्थी सक्षम होईल - (At the end of the seminar, the student will able to –)  

1.  एनोरेक्झिया नर्व्होसा परिभाषित करा.
2. आयसीडी 10 चे वर्गीकरण स्पष्ट करा.
3. एनोरेक्सिया नर्वोसाच्या एटिओलॉजीची यादी करा.
4. नैदानिक ​​प्रकटीकरण मोजा.
5. एनोरेक्सिया चिंताग्रस्त आणि त्यांच्या गुंतागुंतांचे व्यवस्थापन समजावून सांगा.

•     परिचय ( INTRODUCTION):

एनोरेक्झिया नर्वोसा हे अत्यंत विशिष्ट वर्तणुकीशी संबंधित आणि मनोवैज्ञानिक लक्षणे आणि लक्षणीय सोमाटिक चिन्हाद्वारे दर्शविले जाते.

बहुतेक सायकोपैथॉलॉजिकल वैशिष्ट्य म्हणजे चरबी, वजन फोबिया आणि पातळपणाची एक भीती.

• व्याख्या (Definition):

प्रामुख्याने त्यांच्या किशोरवयीन आणि वीसव्या वर्षाच्या तरुणांमधील खाण्याच्या वागण्यात गंभीर विकार, ज्याचे वजन कमी होण्याच्या पॅथॉलॉजिकल भीतीमुळे, खाण्याचा दोष, कुपोषण आणि सामान्यत: जास्त वजन कमी होते.

• आयसीडी वर्गीकरण  (ICD classification):

1.    खाणे विकार.
2.  एनोरेक्झिया नर्व्होसा.
3.  एटीपिकल एनोरेक्झिया नर्व्होसा.
4. बुलीमिया नर्वोसा.
5. अ‍ॅटिपिकल बुलीमिया नर्वोसा.
6.  इतर मानसिक त्रासांशी संबंधित अतिरेकी.
7.   इतर मानसिक त्रासांशी संबंधित उलट्या.
8.   प्रौढांमध्ये इतर खाणे विकार
9.  खाणे अराजक, अनिश्चित
10. झोपेचे विकार
11.  लैंगिक बिघडल्यामुळे सेंद्रिय अराजक किंवा आजारामुळे उद्भवलेले नाही,  एक अन्यत्र नव्हे तर प्युरपेरियमशी संबंधित मानसिक आणि वर्तनात्मक डिसऑर्डर. विकार किंवा इतरत्र वर्गीकृत रोगाशी संबंधित मनोवैज्ञानिक व वर्तणूक घटक.
12. अवलंबित्व तयार करणार्‍या पदार्थांचा गैरवापर.
13.  शारीरिक विकृती आणि शारीरिक घटकांशी संबंधित नसलेले वर्तन सिंड्रोम इटिओलॉजी

• पेशीशास्त्र (etiology):

Fig. aetiology of Anorexia nervosa

1. अनुवांशिक कारणे.
2. सामाजिक घटक
3. वैयक्तिक मानसिक घटक.
4. कुटुंबात कारण.

• पेशीशास्त्र (etiology):
• आनुवंशिक कारण (GENETIC CAUSES):

प्रस्थापित एनोरेक्सिया असलेल्या रूग्णांच्या मादी भावंडांमध्ये

1-2% च्या तुलनेत नर्वोजा, 6-10 अट ग्रस्त आहे

समान वयाच्या सामान्य स्थितीत आढळले.

• सामाजिक घटक ( SOCIAL FACTORS):

महिला विद्यार्थ्यांमध्ये आणि विशेषत: वजन संबंधित उदा. व्यावसायिकांमधे एनोरेक्सिया नर्व्होसाचे प्रमाण जास्त आहे (उदा. नर्तक). मास मीडियाचा प्रभाव, सौंदर्य स्पर्धा ही इतर महत्वाची सामाजिक कारणे आहेत.

• वैयक्तिक शैक्षणिक घटक ( INDIVIDUAL PSYCHOLOGICAL FACTORS):

एनोरेक्सिया नर्वोसाच्या कारणास्तव शरीराच्या प्रतिमेचा त्रास, नियंत्रणासाठी संघर्ष आणि ओळखीची भावना ही महत्त्वपूर्ण कारणे आहेत. कमी स्वाभिमान आणि परिपूर्णतेचे गुण बहुतेकदा आढळतात.

• कुटुंबासह कारणे ( CAUSES WITHIN THE FAMILY):

कौटुंबिक नात्यात अडचण, अति-संरक्षणामध्ये, कुटुंबातील सदस्यांना अन्न आणि शारीरिक स्वरुपाची असामान्य आवड आहे.

• क्लिनिकल वैशिष्ट्ये  (CLINICAL FEATURES):

1.  वजन (लठ्ठपणा) होण्याची तीव्र भीती आहे.
2. शरीराचे वजन सामान्य वजनापेक्षा 15% असते.
3. शरीर प्रतिमेचा त्रास आहे. रुग्णाला शरीराचा आकार अचूकपणे जाणता येत नाही.
4. रूग्ण साधारणपणे थोडे खातात आणि स्वत: ला दररोज कॅलरी मर्यादा ठरवतात (बहुतेक वेळा 600 आणि 1000 कॅलरी दरम्यान).
5. उपासमारीमध्ये सर्दी, बद्धकोष्ठता, कमी रक्तदाब, स्त्रियांमध्ये अनेरोरियाची संवेदनशीलता असते.

• तक्रारी (COMPLICATIONS):

1। संक्रमण होण्याची शक्यता वाढली

२। हायपोआल्ब्युमिनिया

३। तीव्र दाहक आतड्यांचा आजार (रेचक औषधांच्या गैरवापरामुळे)

४। ओसोफॅगल धूप, अल्सर, अश्रू रक्तस्त्राव, डिंक धूप, दंत किडणे (वारंवार उलट्या झाल्यामुळे)

५। अमीनोरिया

६। जीवघेणा हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी गुंतागुंत.

• अभ्यासक्रम आणि भविष्यवाणी (COURSE AND PROGNOSIS):

एनोरेक्झिया नर्व्होसा बहुतेकदा चढ-उतार करणारा कोर्स चालवते. त्याचा परिणाम खूप बदलतो

•     निदान ( Diagnosis):

चयापचय आणि मध्यवर्ती मज्जासंस्था विकृती, मालाब्सॉर्प्शन सिंड्रोमसह संपूर्ण शारीरिक तपासणी

रक्त तपासणी पूर्ण करा - हिमोग्लोबिनची पातळी, प्लेटलेटची संख्या, कोलेस्टेरॉलची पातळी

पदार्थांचे गैरवर्तन यासारख्या अन्य मानसिक विकारांना सामोरे जाण्यासाठी भिन्न निदान.

• उपचार पद्धती (TREATMENT MODALITIES):

Fig. treatment modalities

• 
  फार्माकोथेरपी (Pharmacotherapy):

न्यूरोलेप्टिक्स (अँटीसायकोटिक्स)

भूक उत्तेजक

प्रतिरोधक इतर: -कठोर सेवन आणि आउटपुट चार्ट ठेवा

त्वचा आणि तोंडी श्लेष्मल त्वचेची स्थिती राखणे. रुग्णाला भीती व चिंता या भावना व्यक्त करण्यासाठी प्रोत्साहित करा.

कौटुंबिक प्रक्रिया आणि रुग्णाच्या डिसऑर्डर दरम्यानच्या संबंधाबद्दल कुटुंबास शिक्षणामध्ये भाग घेण्यास प्रोत्साहित करा अन्न आणि वजन यावर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी चर्चा टाळा.

अल्पकालीन व्यवस्थापन वजन वाढविणे आणि पौष्टिक कमतरता दूर करण्यावर लक्ष केंद्रित करते. खाण्याकडे नर्सने देखरेख केली पाहिजे आणि 24 तासात किमान 3000 कॅलरीचा संतुलित आहार प्रदान केला पाहिजे

वजन नियमितपणे तपासले पाहिजे जेवणानंतर कमीतकमी 2 तास बाथरूममध्ये प्रवेश न करण्याद्वारे उलट्या नियंत्रित करा

• व्यवस्थापन  (Management):

•       वैद्यकीय व्यवस्थापन   (Medical management):

तीव्र वजन कमी केल्यामुळे निर्जलीकरण, उपासमार आणि इलेक्ट्रोलाइट असंतुलन होऊ शकते ज्यापैकी कोणतीही जीवघेणा असू शकते.

एनोरेक्सियामुळे जीवघेणा वैद्यकीय समस्या उद्भवू शकतात. आपल्याला त्वरित वैद्यकीय उपचारांची आवश्यकता आहे.

ज्यांचे वजन कमी आहे किंवा ज्यांना गंभीर वैद्यकीय समस्या आहे त्यांच्यासाठी रुग्णालयात मुक्काम करणे आवश्यक आहे.

आपल्या प्रगतीवर नजर ठेवण्यासाठी रूग्णालयात अनेक आठवड्यांनंतर बाह्यरुग्ण उपचारांचा समावेश आहे.

उपाशीपोटी उपचार करण्यामध्ये डिहायड्रेशन, इलेक्ट्रोलाइट असंतुलन किंवा हृदयाच्या समस्या यासारख्या वैद्यकीय समस्येवर उपचार करणे समाविष्ट असू शकते.

आपण खाऊ शकत नसल्यास, आपण आपले पोषण द्रव स्वरूपात देत आहात.

पौष्टिक पुनर्वसन वैद्यकीय कार्यसंघ आपल्याला काळजीपूर्वक वजन बरे करण्याच्या दिशेने कार्य करण्यास आणि हळूहळू आपले शरीर भुकेले आणि भरलेले आहे हे शिकण्यास मदत करते आणि निरोगी खाण्याची पद्धत सुरू करते.

• नर्सिंग व्यवस्थापन आणि उपचार:

1.वर्तनात बदल(Behaviour modification):

एनोरेक्सिया किंवा बुलीमिया असलेल्या ग्राहकांच्या खाण्याच्या वागणुकीत बदल करण्याचा प्रयत्न मोठ्या प्रमाणात स्वीकारला जाणारा उपचार बनला आहे.

व्यायामाचा किती प्रमाणात व्याप्ती केला जातो किंवा नाही यावरदेखील क्लायंटचे खाजगी नियंत्रण असते

उलट्यांचा समावेश करण्यासाठी नाही.

 2. वैयक्तिक थेरपी    ( Individual therapy):

खाजगी विकारांकरिता वैयक्तिक मानसोपचार ही निवडीची थेरपी नाही.

सहाय्यक मानसोपचारात, थेरपिस्ट क्लायंटला निराकरण न केलेला संघर्ष एक्सप्लोर करण्यास प्रोत्साहित करते.

 3. कौटुंबिक थेरपी      ( Family therapy):

कुटुंबातील सदस्यांना समज दिली जाते कारण ते समजून घेण्याच्या वेळी अपराधींच्या भावनांबद्दल वागतात आणि डिसऑर्डरच्या प्रारंभास मदत करतात.

खाण्याच्या विकारांनी ग्रस्त असलेल्या कुटूंबासाठी स्थानिक समर्थन गटाला संदर्भ दिले जातात.

• नर्सिंग निदान (Nursing diagnosis):

गिळण्यास नकार संबंधित शरीराच्या आवश्यकतेपेक्षा कमी असमतोल पोषण.

कमी प्रमाणात द्रवपदार्थाचे सेवन स्व-प्रेरित उलट्या आणि लघवीचे प्रमाण वाढवणारा पदार्थांशी संबंधित कमी प्रमाणात संबंधित द्रवपदार्थाचे प्रमाण.

चिंता-असहायतेची भावना आणि जीवनातील घटनेवरील नियंत्रणाअभावी चिंता.

अहंकार विकास डिसफंक्शनल फॅमिलीशी संबंधित शरीराची व्यथित समस्या